Boeken

Ooggetuigen van de Bevrijding

'Ooggetuigen van de bevrijding' is het verhaal over het laatste oorlogsjaar, door de ogen van tien Nederlanders.

Begin september 1944 is Nederland in afwachting van de bevrijding: de geallieerden staan aan de grens en het Duitse leger lijkt te zijn ingestort. Meer dan honderdduizend Joodse landgenoten zijn gedeporteerd. Honderden burgers zijn door geallieerde ‘vergissingsbombardementen’ om het leven gekomen en duizenden verzetsmensen zijn opgepakt, van wie velen werden omgebracht. Komt er aan die terreur nu een einde? Nee. Nederland gaat acht lange, bange maanden van strijd, honger en ellende tegemoet.

Een in Kamp Vught opgesloten geheimagent gaat op transport naar een Duits concentratiekamp; een Oosterbeekse puber is getuige van de bloedige Slag om Arnhem; een jongen uit Westkapelle overleeft ternauwernood drie bombardementen; een bevrijde onderduiker uit Bergen op Zoom meldt zich aan als oorlogsvrijwilliger; en een Texels meisje ziet haar eiland in een slagveld veranderen – met het einde van de oorlog in zicht.

Aan de hand van tien unieke persoonlijke verhalen en nieuw ontdekte bronnen vertelt De Graaf in Ooggetuigen van de bevrijding het verhaal van onze bevrijding: van september 1944 tot mei 1945.

• Ambo|Anthos
• april 2020
• heruitgave met voorwoord van Philip Freriks, maart 2025

Che is hier

Op 9 oktober 1967 maakte een Boliviaanse soldaat een einde van het leven van Ernesto ‘Che’ Guevara (1928). De in Argentinië geboren revolutionair had een zeker en rustig bestaan als arts opgegeven om zijn continent te bevrijden van het imperialisme. Als jonge twintiger was hem tijdens zijn reizen door Latijns-Amerika de grote ongelijkheid tussen arm en rijk opgevallen en hoe de landen werden uitgebuit door de Verenigde Staten. Na met Fidel Castro Cuba te hebben bevrijd, zag hij het als zijn taak de revolutie te exporteren.

Vijftig jaar na zijn dood volgt journalist en historicus Bram de Graaf Che’s voetsporen. Hij is zelf net 50 geworden en sinds zijn studietijd verliefd op Latijns-Amerika. In hoeverre zijn Che’s dromen verwezenlijkt? Wat betekent hij nog voor de lokale bevolking en wat is zijn invloed geweest op de Latijns-Amerikaanse geschiedenis? De Graaf verweeft zijn speurtocht naar de revolutionaire held met zijn eigen verhaal: wat is er eigenlijk van zíjn eigen dromen terechtgekomen? 

• Ambo|Anthos
• september 2017

Website Che50

Spion van Oranje

Het is 1941, Nederland is bezet. Een 18-jarige Nederlandse scholier fietst richting Frankrijk, de vrijheid tegemoet. Negentien maanden later arriveert hij in Engeland, waar hij wordt opgeleid tot geheimagent en de liefde van zijn leven ontmoet. Hij keert terug naar Nederland als verbindingsman tussen Londen en het verzet. In februari 1944 belandt hij in Duitse gevangenschap. De Duitsers slepen hem van kamp naar kamp. Dan ontsnapt hij.

Engelandvaarder Bram Grisnigt (1923) overleeft een torpedering, de Gestapo, concentratiekampen en een dodenmars. Om zich heen ziet hij vrienden sterven. Uit zelfbehoud laat hij na de oorlog het verleden rusten. Alleen zijn grote liefde Ann weet alles.

Zeventig jaar later besluit de voormalig geheimagent aan Bram de Graaf alsnog zijn hele verhaal te vertellen, speciaal voor de jongeren van nu. Opdat ook zij niet vergeten. Zijn Grisnigts strijd en lijden en dat van zijn vrienden het waard geweest? Zijn wij het waard?

• Ambo|Anthos
• september 2016

Winnaar Kleio Klasseprijs 2017

Het verraad van Benschop

In 'Het verraad van Benschop' beschrijft Bram de Graaf hoe de Tweede Wereldoorlog genadeloos ingreep in het Utrechtse boerendorpje Benschop. In februari 1945, toen de oorlog bijna voorbij leek te zijn, doen de Duitsers een inval in het dorp. Ze weten waar ze moeten zijn: een vermomde man wijst de weg. Een groot aantal mannen wordt weggevoerd; de Duitsers fusilleren zeven van de gearresteerde mannen. Benschop blijft in shock achter. Eén vraag houdt allen bezig: wie of wat verraadde Benschop? In 'Het verraad van Benschop' reconstrueert Bram de Graaf nauwgezet deze gebeurtenissen en de impact ervan. Hij sprak met de laatste nog levende ooggetuigen en familieleden van de betrokkenen. Zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog doen de meesten pas voor het eerst hun verhaal.

• Ambo|Anthos
• april 2015

Website Het verraad van Benschop

 Longlist Brusseprijs 2016

Voetbalvrouwen

In 1978 verloor het Nederlands Elftal voor de tweede achtereenvolgende keer een WK-finale. Daarmee eindigde een decennium waarin het Nederlandse voetbal wereldwijd op de kaart werd gezet.

In 1964 was landskampioen DWS, naar buitenlands voorbeeld, als eerste overgestapt op het full-profsysteem. De club bracht voetballers voort als Jan Jongbloed, Rinus Israel en Robbie Rensenbrink – mannen die later betrokken waren bij de successen van Oranje. Andere clubs volgden, en daarmee werd de basis gelegd voor de Europacups en wereldbekers die Feyenoord, Ajax en PSV zouden winnen en die Nederlandse voetballers als Johan Cruijff en Willem van Hanegem wereldberoemd maakten.

Maar wie waren de vrouwen achter de mannen? In Voetbalvrouwen vertellen Dinie Jongbloed, Corrie Rensenbrink, Ineke Laseroms, Maja Suurbier en anderen over hun leven met deze beroemde mannen, over hun toewijding en hun verdriet, en over hun collega-voetbalvrouwen als Truus van Hanegem en Danny Cruijff. Het resultaat is een prachtig boek over de hoogtijdagen van het Nederlandse voetbal – vanuit het perspectief van de mensen achter de sterren: de voetbalvrouwen.

• Ambo
• april 2008